«ТЭТИМ» үҥкүү абылаҥа (Ритмика дьарыгыгар саха үҥкүүтүн элэмиэннэрин туттуу)

Автор: Кэрэ Истэ Ючюгэйи Танар

Организация: МБДОУ ЦРР-Д/с № 86 «Колокольчик»

Населенный пункт: Республика Саха (Якутия)

Бырайыак уhулуччу суолтата (актуальность)

Билиҥҥи кэмҥэ өй-санаа иэ5иллэн эрэр кэмэ тирээн кэллэ.

Бу кэмҥэ о5о бэйэтин айыл5аттан айыллыбыт уйул5атын тутуhуу, харыстааhын, билии улахан оруоллаах. Саха о5ото хара маҥнайгыттан төрөөбүт буоруттан силистэнэн –иитилиннэ5инэ, кини үтүө үгэстэрин чахчы этигэр– хааныгар иҥэриннэ5инэ, амарах сүрэ5ин, мындыр эйүн, уран - тарба5ын, удьуорун утумнаата5ына эрэ саха омук быhыытынан чэчирии сайдар кэскиллээх. Онно да5атан эттэххэ саха үүҥкүүлэрин элэмиэннэрин “ритмика” дьарыгар киллэрэн о5о эт–хаан өттүнэн сайдарыгар, өйү - санааны бө5өргөтүүгэ, толкуйдатыыга тургутар. Маны иитэр үлэгэ киллэрэргэ о5ону кыра сааhыттан этигэр-хааныгар иҥэ сылдьарын уhугуннаран, айдарыытын арыйарыгар күүс-көмө, тирэх буолуу то5оостоох.

Проблемата

Аныгы кэм кэрдиитинэн билиҥҥи о5о сахатын тылын, культуратын умунна диэххэ сөп. Онно дэгэтэн эттэххэ дьиэ - кэргэҥҥэ огону кыра сааhыттан сахалыы иитээhин суо5уттан көстөр.

Ол иhин о5ону иитэр – үөрэтэр уhуйааччылар сахатын тылын, культуратын, фольклорун өрө тута сылдьарыгар сөптөөх инструменнары булан о5о5о тириэрдиэхтээх.

 

Бырайыак сыала: сахалыы ҮҤкҮҮ элэмиэннэрин «ритмика» дьарыгар ҮӨрэтэн о5о эт - хаан ӨттҮнэн сайдарыгар, тӨрӨӨбҮт тылыгар, культуратыгар чугас буолууну тосхойуу.

 

Бырайыак соруктара:

• о5о дьо5урун көрөн сайыннарыы;

• о5ону саха төрүт культуратын, фольклорун кытта

• ыкса сибээстээн үөрэтии;

саха үҥкүүлэрин элеменнэрин дьарыкка киллэрэн о5ону

өй - санаа, эт - хаан өттунэн сайыннарыы;

• саха үҥкүүтүн араас көрүҥүн туhанан о5о ойуулаан – дьүhүннээн, образтаан толкуйдуур уонна саҥарар дьо5урун эрчийии;
• норуот үҥкүүтүн, ырыатын-тойугун, оhуокайын сатаан сөпкө толорорун ситиhии;
• ансамбль тэрийэн о5ону коллективка, биир сыалга иитии;
• бэйэтин норуотун, төрүт культуратын киэн туттарга үөрэтии.

 

Бырайыак саҤалыы суурээнэ (новизна проекта):

Бырайыак кыра о5о интириэhин, эт - хаан өттүнэн сайдыытын учуоттаан

«ритмика» дьарыгар олох боростуой хамсаныылартан сыыйа уустугурдуллубут хамсаныылары киллэрэн, о5о5о өйдөнүмтүө гына үөрэтээhин. О5о айыл5аттан бэриллибит дьо5урун билэн, ис туруга аhыллан, кэрэ5э, үтүө5э тардыhарыгар көмөлөhуу, көдҕүтүү.

 

 

Полный текст статьи см. в приложении.

 

1. file0.pdf (322,9 КБ)

Опубликовано: 20.08.2024